English

جو

در قرن گذشته ,جو های معمولی در تغذیه دام های اهلی (به خصوص گاو شیری ) استفاده می شد . اخیراً با افزایش تولیدات دامی علاقه ی زیادی به استفاده از خوراک های متراکم و غنی از مواد مغذی وجود دارد . ذرت به دلیل انرژی بالا و فیبر کم , یکی از خوراکهای معمول مورد استفاده در طول سالیان گذشته بوده است . اگر چه فاکتورهای اقلیمی , تولید ذرت را در کانادا محدود نموده است . اما ذرت مصرفی به نسبت گران قیمت بوده و پروتئین پایینی دارد , به طوری که تنها برخی از اسید های آمینه ضروری در تغذیه دام را داراست و از لحاظ برخی اسید های آمینه فقیر می باشد .جو بدون پوسته (Hullessbarley) جایگزین قابل قبولی است که قدرت سازگاری آن با شرایط محیطی مطلوب بوده و فصل رشد کوتاهتری دارد . هم چنین انرژی آن نسبت به جو معمولی بیشتر می باشد .

سطح پروتئین و لیزین آن در مقایسه با گندم و ذرت بالاتر بوده و سبب کاهش مصرف ۱۱-۲ کیلوگرم کنجاله سویا در هر تن می شود . همچنینی جیره حاوی آن نسبت به جوهای معمولی اقتصادی تر می باشد ۱۵-۱۰ در صد وزن کل جو را پوسته تشکیل می دهد,به طوری که برای رسیدن به بالاترین بازده تولید تنها تفاوت در وجود یا نبود پوسته می باشد .

در جو بدون پوسته, پس از کوبیدن دو نیمه ی پوسته به دلیل عدم اتصال از هم جدا می شوند . جو بدون پوسته همانند گندم نیازی به برداشتن ریشک های روی هسته (دانه) نداشته و نسبت به یولاف سخت٬ کمتر دست خوش آسیب و خسارت می شود . به دلیل کاهش پوسته درجو بدون پوسته ٬ تاثیرات بازاری خوبی روی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی این غله وجود دارد که این امر سبب کاهش میزان فیبر می گردد . میزان فیبر در جو بدون پوسته می تواند کم تر از آن مقداری باشد که در پوسته گندم بهاره ی قرمز رنگ مشاهده می شود . به طوری که کاهش فیبر سبب افزایش سطح انرژی قابل متابولیسم حقیقی در طیور وانرژی قابل هضم در خوک در اثر استفاده از جو بدون پوسته می شود ٬زیرا که وجود فیبر سبب میشود که انرژی کم تری در دسترس دام قرار گیرد . وجود پوسته در جو سبب رقیق شدن (کاهش ) میزان مواد مغذی در غله می شود که بابرداشتن آن تراکم مواد مغذی افزایش یافته و به سطحی نزدیک گندم میرسد . سطح لیزین(اسید آمینه ضروری ) در این غله بیش از گندم و جو معمولی می باشد .

به طور معمول غلات خشک بوده و رطوبت شان ۱۲ درصد یا کمتر می باشد . نگهداری جو بدون پوسته در مقایسه با غلات دیگر سبب می شود که میزان فساد و آسیب دیدگی آن ۱۵ درصد افزون تر شود . همچنین راندمان تولید جو بدون پوسته ۱۵-۵% کمتر از ارقام دیگر جو می باشد.

استفاده از جو بدون پوسته در تغذیه ی طیور

استفاده از غله ی مذکور در تغذیه ی جوجه های گوشتی نتایج بسیار عالی دارد به شرطی که از افزودنی های آنزیمی استفاده گردد . بهره گیری از آنزیم های بتاگلوکاناز در جیره ی طیور گوشتی برای عملکرد جوجه های گوشتی و حفظ کیفیت بستر ضروری است . جو های پوسته دار (محلی) نیز به آنزیم ها نیاز داشته ولی سطح بتاگلوکان آنها به طور کلی پایین تر می باشد . بدین سبب افزودن آنزیم ها به جیره های حاوی جو معمولی روشن تر می شود .

جو بدون پوسته در تغذیه ی جوجه های گوشتی

جو بدون پوسته یکی از آلترناتیوها یا جایگزین های موثر و اقتصادی با جیره هایی بر پایه ی ذرت – کنجاله سویا و یا گندم – جو – کنجاله ی سویا در تغذیه ی خوک یا طیور می باشد جو بدون پوسته برای انواع طیور نیز در سیستم تجاری و نیز مزرعه ای می تواند مورد استفاده قرار گیرد ٬ زیرا که میزان انرژی و پروتئین آن نسبت به جو معمولی بسیار بیشتر بوده و می تواند جایگزین خوبی برای انواع خوراکها در جیره هایی با غلظت بالای انرژی گردد .

استفاده از جو بدون پوسته همانند گندم از لحاظ بافت در پلت سازی مشابه است ولی نسبت به ذرت , بافتی سفت و محکم دارد . همچنین پلت ساخته شده از جو بدون پوسته به آسانی به کرامبل حبه خورد شده تبدیل نمی شود .

جو بدون پوسته برای جیره های آردی در مزارع بسیار مناسب است که از لحاظ قیمت گران بوده و و سبب افزایش نیاز به مکملهای پروتئینی در جیره می شود . به طور کلی جو بدون پوسته را در جیره های طیور به میزان بالایی حتی تا سطح ۹۵ درصد می توان استفاده نمود .

همچنینی می توان از این غله تا ۹۵ درصد جیره استفاده کرد که این سبب بهبود و کاهش هزینه ی خوراک مصرفی می گردد . –b گلوکان موجود نیز مشکلی در تغذیه خوراکها ایجاد نمی کند . همچنین افزودنی های آنزیمی همانند جیره های مصرفی طیور٬ در جیره ی خوک ها ضروری نمی باشد . حجم کود تولیدی در اثر استفاده از این نوع جو کاهش ۵۰ درصدی را نشان می دهد. با افزایش سن در جو بدون پوسته, اثرات –b گلوکان حذف می گردد هرچند که این عامل نگران کننده ای برای مرغ های تخم گذار نمی باشد . اگر چه برخی مطالعات نشان داد که استفاده از آنزیم به همراه جو بدون پوسته اثرات مطلوبی دارد ولی این اثرات بسیار ناچیز می باشد . به طوری که آنزیم هابیشتر نقش تحریک کنندگی دارند . در آزمایشهای صورت گرفته در

در صورتی که از گندم یا جو بدون پوسته در تغذیه ی مرغهای تخم گذار استفاده شود , تغذیه ی آنها با جو پوسته دار سبب می شود که نتوانند مقدار مطلوبی از غذا را جهت حفظ تولید بالای تخم مرغ و افزایش وزن بدن مصرف نمایند . جو بدون پوسته برروی کیفیت پوسته ی تخم مرغ و نیز قسمت های داخلی تخم مرغ تاثیر ندارد . ضریب تبدیل غذایی برای جو بدون پوسته همانند و حتی بهتر از جیره هایی است اساس آن را گندم تشکیل می دهد . این مطلب نشان می دهد که جو بدن پوسته حد اقل دارای ارزش غذایی مساوی با گندم خواهد بود .

نگاهی کلی و آینده :

تولید جو بدون پوسته در مقاسیه با گندم و جو های محلی مشکل نمی باشد به طوری که بازده آن در شرایط مطلوب نسبت به گندم بیشتر می باشد . همچنین در مقایسه با گندم توانایی رویش در زمین های شور را داشته و بلوغ آن ۱۰-۵ روز سریع تر از گندم می باشد که خود در برنامه ی تناوب زراعی جهت تولید محصول بیشتر ملاک باشد .

علاوه برمرغهای تخم گذار و جوجه های گوشتی انواع دیگری از طیور همانند بوقلمون ها و پولت ها ی جایگزین می توانند از این غله استفاده نمایند . تنها محدودیت مصرف آن وجود –b گلوکان است که برای انواع طیور جوان مشکل ساز می باشد بنابراین افزودن آنزیم های ارزان قیمت باعث مصرف جو بدون پوسته شده و نیز استفاده ی بهینه از آن را سبب می گردد .

اکنون در بیشتر محافل در کانادا از ضرورت کشت و مصرف این محصول بحث می شود هر چند که تاکیدی بر قدیمی بودن آن می گردد . یافته های باستان شناسی نشان می دهد که احتمالاً جو بدون پوسته در هنگام زیست بشر اولیه وجود داشته است . وجود پتانسیل های خاص آن سبب شده بود که به عنوان منبع خوراکی در تغذیه انسان اولیه استفاده گردد . تحقیقات اخیر نشان می دهد که از این محصول نیز می توان پابه پای گندم ودیگر غلات در تغذیه انسان استفاده نمود ٬بدون آن که تاثیری بر سلامتی انسان بگذارد و همچنین استفاده از این محصول سبب کاهش هزینه های تولید غذا و کاهش کلسترول شده است .

از آن میتوان برای تولید غذاهای دیگر ٬آرد جو و ساختن غذاهای ارزشمند استفاده کرد . سرعت استفاده از جو بدون پوسته به عنوان غذای غله ای در تغذیه خوک و طیور بسیار چشمگیر است . برنامه های اصلاح نژادی نیز به سمتی می رود که کشت این محصول با واریته های حاوی لایزین بالاتر (اسید آمینه ی ضروری و کمیاب در غلات ) بیشتر گردد . همچنین در این واریته ها –b گلوکان کمتر شده و نشاسته های آن قابلیت هضم بیشتری خواهند داشت . دامنه ی سازگاری این محصول در اثر اصلاح نژاد بالاتر رفته و میزان پتانسیل تولیدی در ازای میزان متوسطی از نهاده افزون تر خواهد شد . اگر جو بدون پوسته به عنوان ماده ی خوراکی همانند گندم جایگاه خود را پیدا کند و تولید ومصرف آن بسیار بهتراز گندم خواهد بود ,به طوری که در واریته های جدیدش قابلیت هضم افزایش زیادی داشته و مصرف اقتصادی تر می گردد. در بسیاری از کشورها , در صنایع پرورش خوک, کود یک مشکل جدی می باشد به طوری که جو بدون پوسته در راستای کاهش آن و انهدام و دفن کود کمک شایانی نموده و خود روشی نو و سبزاندیشانه است .